Bảo Tàng Hồ Chí Minh - Di Tích Lịch Sử Việt Nam

Bảo tàng Hồ Chí Minh nằm bên phải Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, tại địa chỉ phố Chùa Một Cột, phường Đội Cấn, quận Ba Đình, Hà Nội. Bảo tàng Hồ Chí Minh được khởi công xây dựng vào ngày 31/8/1985 và khánh thành vào ngày 19/5/1990, đúng dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Tóm tắt nội dung:

Lịch sử hình thành Bảo tàng Hồ Chí Minh

Ngày 2-9-1969, Chủ tịch Hồ Chí Minh – Lãnh tụ kính yêu của nhân dân Việt Nam, Người chiến sĩ lỗi lạc của phong trào giải phóng dân tộc và công nhân quốc tế qua đời. Trong niềm tiếc thương vô hạn, thể theo nguyện vọng của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân, Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã quyết định xây dựng Lăng và Bảo tàng về Người.

Lịch sử hình thành Bảo tàng Hồ Chí Minh

Ngày 25-11-1970, Ban Bí thư Trung ương Đảng Lao động Việt Nam khóa III ra Nghị quyết số 206-NQ/TW thành lập Ban phụ trách xây dựng Bảo tàng Hồ Chí Minh.

Chặng đường xây dựng Bảo tàng Hồ Chí Minh (1970-1990)

Ban phụ trách xây dựng Bảo tàng gồm đồng chí lão thành cách mạng Hà Huy Giáp, Uỷ viên Trung ương Đảng, Trưởng Ban phụ trách xây dựng Bảo tàng Hồ Chí Minh; đồng chí Hoàng Tùng, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó trưởng ban; đồng chí Vũ Kỳ – thư ký lâu năm của Bác Hồ, là uỷ viên Ban phụ trách, đã tập trung xây dựng một kế hoạch toàn diện về Viện bảo tàng Hồ Chí Minh trình Bộ Chính trị và Chính phủ xét duyệt.

Việc xây dựng cơ cấu tổ chức, tuyển chọn cán bộ được đặt lên hàng đầu. Các cán bộ của cơ quan 41 (CQ41: Mật danh của cơ quan phục vụ Bác Hồ, lấy năm 1941 là năm Người về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam) đã tình nguyện ở lại làm nhiệm vụ giữ gìn và phát huy di sản Bác Hồ để lại. Một số cán bộ từ cơ quan khác, từ các trường đại học được tuyển chọn thêm. Trên cơ sở đó, tổ chức bộ máy của cơ quan dần được hình thành.

Những công việc được Ban phụ trách Bảo tàng Hồ Chí Minh lãnh đạo cơ quan thực hiện trong 7 năm đầu là tiền đề để xây dựng Bảo tàng Hồ Chí Minh trong tương lai: Con người đã sẵn sàng, cơ sở vật chất như tài liệu, hiện vật, đề cương nội dung trưng bày… đã hình thành. Ngày 12-9-1977, Bộ Chính trị ra Nghị quyết số 04-NQ/TW về việc thành lập Viện Bảo tàng Hồ Chí Minh: “Để tỏ lòng biết ơn và đời đời ghi nhớ công lao to lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, để ra sức học tập tư tưởng, đạo đức và tác phong của Người, quyết tâm thực hiện Di chúc của Người, đào tạo con người mới, bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau, kế tục trung thành và xuất sắc sự nghiệp cách mạng vĩ đại của Người”.

Năm 1978, Hội đồng Chính phủ phê duyệt nhiệm vụ thiết kế Bảo tàng Hồ Chí Minh và ngày 15-10-1979, ban hành Nghị định số 375/CP quy định về chức năng, nhiệm vụ và tổ chức của Viện Bảo tàng là “Trung tâm nghiên cứu những tư liệu, hiện vật và di tích lịch sử có quan hệ đến đời sống và hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại trong suốt quá trình đấu tranh cách mạng của Người và tuyên truyền, giáo dục quần chúng về sự nghiệp, tư tưởng, đạo đức và tác phong của Người thông qua những tư liệu, hiện vật và di tích lịch sử đó”.

Ngày 31 tháng 8 năm 1985, nhân kỷ niệm 40 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9, Lễ khởi công xây dựng Bảo tàng Hồ Chí Minh được tổ chức. Trong lúc tòa nhà Bảo tàng Hồ Chí Minh đang được thi công thì tháng 11- 1987, UNESCO (Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc) đã ra Nghị quyết 18.65 khuyến nghị các quốc gia thành viên tham gia vào các hoạt động kỷ niệm 100 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh – Anh hùng giải phóng dân tộc Việt Nam, nhà văn hóa kiệt xuất. Từ đây, mọi hoạt động của cơ quan đều hướng về ngày 19-5-1990, với tình cảm và quyết tâm của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân mong muốn hoàn thành việc xây dựng Bảo tàng Hồ Chí Minh vào đúng dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh của Người.

Ngày 19-5-1990, Lễ khánh thành Bảo tàng Hồ Chí Minh được tổ chức trọng thể trong niềm hân hoan vui sướng của toàn Đảng, toàn dân. Ngắm nhìn tòa nhà như bông sen trắng, bình dị, thanh tao giữa mảnh đất Ba Đình lịch sử, chúng ta vô cùng xúc động và hiểu rằng, trong một thế giới đầy biến động, sự hiện diện của công trình Bảo tàng Hồ Chí Minh có ý nghĩa to lớn biết bao. Thời gian trực tiếp xây dựng công trình tòa nhà Bảo tàng Hồ Chí Minh diễn ra trong gần 5 năm, nhưng quá trình chuẩn bị cho sự ra đời của Bảo tàng kéo dài tới gần 20 năm.

Công trình Bảo tàng Hồ Chí Minh vừa là quà tặng của nhân dân Liên Xô với tình cảm quý trọng Chủ tịch Hồ Chí Minh, vừa là những đóng góp to lớn của nhân dân ta, của cán bộ, chiến sĩ, các họa sĩ, kiến trúc sư, các nhà khoa học, kỹ thuật, là công sức, tiền của và cả những sự động viên khích lệ của nhân dân. Lễ khánh thành Bảo tàng Hồ Chí Minh ngày 19 tháng 5 năm 1990, đánh dấu mốc quan trọng trong những chặng đường phát triển của Bảo tàng Hồ Chí Minh, đồng thời ghi nhận sự đóng góp và phấn đấu, trưởng thành của tập thể cán bộ Bảo tàng. Từ đây, hoạt động của Bảo tàng Hồ Chí Minh đã bước sang một giai đoạn mới.

Bảo tàng mang hình một đoá sen đang nở, cao 20,5m. Đây là Bảo tàng đầu tiên của nước ta được áp dụng kỹ thuật tiên tiến trong việc trưng bày, bảo quản, tra cứu, dịch thuật, sao chép, nghe nhìn,… nên giá trị trực quan và mỹ thuật hoàn toàn thoả mãn nhu cầu khách tham quan và các nhà nghiên cứu.

Hai tầng chính là tầng để triển lãm và tầng để bảo tàng. Ở tầng triển lãm theo từng thời gian, có các tranh ảnh, hiện vật phục vụ theo chủ đề. Tầng Bảo tàng rộng 1.300m2, sử dụng hiện vật bao gồm nhiều thể loại: Tài liệu, hình ảnh, di vật có liên quan đến thân thế sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh từ thời niên thiếu đến trưởng thành, đi tìm đường cứu nước cứu nhân dân, trở về lãnh đạo Cách mạng tháng tám, lập ra nước Việt Nam dân chủ cộng hoà cho đến phút cuối cùng người về cõi vĩnh hằng.

Vòng ngoài của tầng Bảo tàng là đề mục mở rộng, gắn cách mạng Việt Nam với thế giới.

Giai đoạn vươn mình từ năm 1990 đến nay

Phát huy giá trị các di tích về Chủ tịch Hồ Chí Minh ở trong nước, Bảo tàng Hồ Chí Minh không ngừng mở rộng hợp tác quốc tế; Nghiên cứu, phối hợp với các nước như: Trung Quốc, Nga, Pháp, Thái Lan,… phát huy tác dụng các di tích của Chủ tịch Hồ Chí Minh ở nước ngoài. Hiện có hàng chục di tích về Chủ tịch Hồ Chí Minh ở nước ngoài đang được bảo tồn và phát huy tác dụng.

Những năm gần đây, Bảo tàng Hồ Chí Minh rất chú trọng việc tổng kết công tác trưng bày, tuyên truyền, phát huy tác dụng của công trình và đã thay thế trang thiết bị kỹ thuật cũ, đưa công nghệ vào bảo tàng nhằm phục vụ khách tham quan ngày một tốt hơn. Đồng thời, kế hoạch nghiên cứu chỉnh lý, bổ sung trưng bày đang được đặt ra. Các cuộc hội thảo nhằm tranh thủ ý kiến đóng góp của các giáo sư, tiến sĩ, các nhà khoa học về nội dung trưng bày được tiến hành và thu được nhiều chỉ dẫn quý báu. Cán bộ của Bảo tàng cũng đang ngày đêm trăn trở với những ý tưởng mới và những danh mục tài liệu, hiện vật để bổ sung cho trưng bày.

Gần 50 năm xây dựng và trưởng thành, gần 30 năm mở cửa đón khách tham quan, gần 10 năm gần đây là công tác chỉnh lý, bổ sung trưng bày một số chủ đề, công tác tổ chức triển lãm phục vụ các nhiệm vụ chính trị của đất nước, những nỗ lực, những cố gắng của Bảo tàng Hồ Chí Minh đã được ghi nhận bởi những tấm huân chương Nhà nước, bằng khen của Chính phủ, của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch như: Huân chương Lao động hạng Nhất (1994), Huân chương Độc lập hạng Ba (2000), Huân chương Hữu nghị của Nhà nước CHDCND Lào (2012), Huân chương Độc lập hạng Nhì (2005), Huân chương Độc lập hạng Nhất (2010), Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ (2014)…

Vào Lăng viếng Bác rồi vào Bảo tàng Hồ Chí Minh, gặp lại những hình ảnh, hiện vật liên quan đến cuộc đời của Bác, lòng chúng ta không khỏi bồi hồi xúc động, hiểu thêm về cuộc đời và sự nghiệp vĩ đại của Bác Hồ muôn vàn kính yêu.

Trong lòng hàng triệu khách tham quan, đã có hàng vạn thiếu nhi khắp các miền trong cả nước đến thăm Bảo tàng Hồ Chí Minh. Đến đây để hiểu biết về Bác Hồ, tăng thêm lòng kính yêu Bác và thêm quyết tâm thực hiện tốt những điều Bác dạy.