Bảo tàng lịch sử Việt Nam nằm ở số 1 phố Tràng Tiền, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Nguyên là Bảo tàng của Trường Viễn Đông bác cổ do người Pháp lập ra vào năm 1932. Ngày ấy Bảo tàng này trưng bày những đồ cổ thu thập từ các nước Đông Nam Ắ.
Năm 1958, người Pháp bàn giao lại cho Chính phủ Việt Nam ngôi nhà này và đổi tên thành Bảo Tàng Lịch Sử Việt Nam. Sau nhiều năm chỉnh lý bổ sung, ngày nay đã trở thành một cơ quan văn hoá quan trọng, một trung tâm nghiên cứu lịch sử của cả nước.
Hàng nghìn hiện vật, tài liệu được trưng bày theo thứ tự thời gian từ xưa đến nay. Gian đồ đá bày những công cụ lao động và chiến đấu bằng đá đẽo, đá mài, những chiếc rìu bằng đá đẽo cách đây 30-40 vạn năm được tìm thấy ở núi Đọ (Thanh Hoá). Gian đồ đồng, nổi bật là các trống đồng đủ kiểu, đủ loại, tiêu biểu là trống đồng Ngọc Lũ. Ngoài ra còn có các rìu đồng, mũi lao đồng, dao găm đồng có từ thời Vua Hùng, những mũi tên đồng từ thời Cổ Loa thế kỷ II trước Công nguyên.
Bảo tàng còn lưu giữ nhiều tấm ảnh chụp những đình, miếu, lăng mộ, thành quách, các chân dung danh nhân, danh tướng, các văn kiện, hiện vật gốc của Lịch sử Việt Nam suốt 2000 năm, bộ sưu tập gốm sứ phong phú qua các thời đại.
Bảo tàng lịch sử Việt Nam là pho sử bằng hiện vật về đất nước, lịch sử con người và nền văn minh Việt Nam trên chặng đường dài mấy nghìn năm dựng nước và giữ nước đến Cách mạng tháng tám năm 1945.
Đến Bảo tàng lịch sử Việt Nam, mỗi chúng ta sẽ được mắt thấy tai nghe về lịch sử dân tộc, tăng thêm lòng tự hào và lòng yêu mến đất nước, con người, lịch sử hào hùng của dân tộc ta như Hồ Chí Minh từng nói “Dân ta phải biết sử ta”.
Hiện nay, công trình đầu tư xây dựng Bảo tàng Lịch sử quốc gia mới đang được triển khai ở khu vực tây Hồ Tây, nằm trong Công viên Hữu Nghị, với tổng diện tích khoảng 10 ha, bao gồm các phần chính: khu vực tưởng niệm danh nhân, toà nhà chính, không gian ngoài trời và các công trình kỹ thuật phụ trợ. Trước đó, năm 2006, đề án xây dựng Bảo tàng Lịch sử quốc gia được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Năm 2010, đề cương tổng quát nội dung và hình thức trưng bày Bảo tàng Lịch sử quốc gia đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.